Zonder bijen kunnen we dus niet genieten van groente en fruit, maar is er bijvoorbeeld ook geen koffie. Je zou dus denken dat we er alles aan doen om het de koningin en haar werkers hier naar de zin te maken. Helaas is het tegendeel waar.

Het transport van stuifmeel van de meeldraden naar de stamper noemen we bestuiving. De belangrijkste transportmiddelen zijn de wind en insecten. Maar liefst 80% van de mondiale gewasproductie is voor een belangrijk deel afhankelijk van insecten zoals de bij. Het verdwijnen van de bij zou dan ook grote gevolgen hebben voor de opbrengst van vele belangrijke voedselgewassen. Dit leidt tot aantasting van onze voedselzekerheid en een vermindering van de biodiversiteit. Een aantal jaren geleden raamde het CLM in opdracht van Natuur & Milieu de economische waarde van de bij op 700 miljoen euro. Als de bij zou verdwijnen vindt er in de fruitteelt in ons land een productiedaling van 200 miljoen euro plaats en bij de groenteteelt een daling van 500 miljoen euro. De berekende productiedaling is het gevolg van slechtere bestuiving tijdens de teelt en een verminderde productie van zaden. Deze zaden zijn weer van belang voor de teelt van groenten en aardappelen, zo toont het onderzoek aan. 80% van de planten leeft niet meer verder als ze geen bezoekje van een bij krijgen, aldus het onderzoek.

Vanaf 2000 is de bijensterfte wereldwijd sterk gestegen. Nederland is een van de landen met de hoogste sterfte. Meer dan de helft van de circa 350 bijensoorten in Nederland wordt bedreigd. Wetenschappers zijn wereldwijd naarstig op zoek naar de oorzaken van bijensterfte. Over het algemeen is er consensus dat er niet slechts één oorzaak is, maar dat er meerdere oorzaken ten grondslag liggen aan het probleem, welke mogelijk een versterkend effect hebben op elkaar. Veelgenoemde oorzaken van bijensterfte zijn: gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden), bijenziekten of parasieten (zoals de Varroamijt), onvoldoende voedselaanbod en achteruitgang van de biodiversiteit. Deze factoren maken de bijen kwetsbaar met als gevolg zwakkere bijenpopulaties en een oplopende bijensterfte.

Om bijensterfte tegen te gaan is een wereldwijde aanpak nodig, met steun van overheden en bedrijven. Het meest recente onderzoek wijst als belangrijkste oorzaak voor bijensterfte op een groep bestrijdingsmiddelen, neonicotinoïden, die veranderingen in het immuunsysteem van insecten veroorzaken. Met 100% biologische landbouw worden twee van de vier oorzaken van bijensterfte aangepakt: biologische landbouw zorgt voor grotere biodiversiteit en er worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Daarnaast kunnen boeren bijen helpen door geschikte beplanting en het zaaien van speciale bijenmengsels. Voor het welzijn van de bij is het dan ook belangrijk om de biologische manier van boeren te stimuleren. Ekoplaza speelt hierin een belangrijke rol: door samen te werken met biologische boeren en hun werk voor een duurzamere en gezonde wereld financieel haalbaar te maken.